Anime – Nét văn hoá đặc sắc của giới hoạt hình Nhật Bản 

Cụm từ Anime, wibu thường xuyên xuất hiện khi bạn truy cập các trang web hay những nội dung liên quan đến truyện tranh, âm nhạc thuộc mục đồ hoạ. Thậm chí tham gia diễn đàn hay khi chơi các game trực tuyến cũng có thể bắt gặp một thuật ngữ liên quan đến nó. Vậy lý do gì khiến từ này trở nên đặc biệt phổ biến trong giới trẻ Việt – câu trả lời sẽ có ngay trong bài viết sau đây. 

Anime, wibu là gì? – Định nghĩa chuẩn cho cụm từ viral 

Khi tham gia những diễn đàn hay theo dõi các bộ phim, truyện tranh,… có nguồn gốc từ Nhật Bản thì có lẽ không ai chưa từng bắt gặp cụm từ “anime,wibu” này. Hãy tìm hiểu những định nghĩa chuẩn và nguồn gốc của những từ viral hiện nay nhé. 

Anime – Thuật ngữ mới trong ngành công nghiệp giải trí

Thuật ngữ này trong tiếng Anh “animation – hoạt hình” là cụm từ đề cập đến loại phim có đồ hoạ đặc trưng của Nhật Bản. Thường những bộ anime đình đám có sự phát triển dựa trên manga – truyện tranh Nhật Bản. Đây là một biểu tượng văn hóa nổi bật của đất nước hoa anh đào – được thế giới rộng rãi chấp nhận và yêu mến.

Animation Nhật không chỉ là sản phẩm giải trí mà còn là một phần quan trọng của văn hóa Nhật được biểu hiện qua nét vẽ đặc sắc, sự phong phú về màu sắc, tạo hình nhân vật đa dạng. Điểm nổi bật của dòng phim này là khả năng thu hút mọi lứa tuổi với đa dạng chủ đề từ tình cảm nhẹ nhàng, cyberpunk, tận thế, hành động,… đến những bài học nhân văn sâu sắc lồng ghép qua từng khung hình. 

Sự thành công của animation trên toàn cầu cũng đánh dấu sự phổ biến của những nhân vật hoạt hình có đôi mắt to, ánh nhìn lấp lánh, ngoại hình độc đáo,… đã trở thành một dấu hiệu nhận biết của quốc gia Anh Đào. Thông qua các câu chuyện phong phú thì Animation Nhật mang đến một thế giới sáng tạo được truyền đạt qua mỗi bộ phim là cánh cửa mở ra vô số tri thức, cảm xúc.

Wibu (Weeboo) 

“Wibu” là cách gọi tắt cho “Weeaboo” là một từ phiên âm có cảm hứng xuất phát từ “ウィアブー”. Trong tiếng Nhật nó mang ý nghĩa chỉ những người đam mê văn hóa Nhật Bản và sự yêu mến một cách “quá độ” tới các văn hoá phẩm như: “manga, anime, văn hóa Nhật,…” Khái niệm wibu trở nên phổ biến trên internet toàn cầu đặc biệt là trong các cộng đồng trực tuyến từ đầu TK 21.

Để mô tả những người quá khích với văn hóa Nhật với cụm từ “Weeaboo” được cho là đã nói giảm nói tránh và không chứa ý nghĩa tiêu cực. Trong tư tưởng, họ thấm nhuần văn hóa Nhật Bản vào cuộc sống hàng ngày từ các sự kiện văn hóa cho đến học tiếng Nhật. Sự đam mê này đôi khi bị coi là quá mức và chưa đủ để phản ánh toàn diện về văn hóa Nhật do nhìn qua lăng kính quá lý tưởng hóa.

Phân biệt giữa Anime, wibu và Otaku 

Ba từ khóa này là ba thuật ngữ thường được nhắc đến trong cộng đồng người hâm mộ văn hóa Nhật Bản. Nhiều người thường nhầm lẫn giữa chúng nhưng thực tế mỗi từ đều có những ý nghĩa và ngữ cảnh sử dụng khác nhau.

Otaku là một thuật ngữ mô tả những người có sở thích sâu sắc và cụ thể như anime, manga, video game, văn hóa pop Nhật Bản. Trong ngữ cảnh Nhật Bản, Otaku có thể mang ý nghĩa tích cực hơn Wibu. Khi từ này (Wibu) ám chỉ một người quá mức đam mê với sở thích cá nhân đến mức lơ là các khía cạnh khác của cuộc sống. 

Trong khi Animation Nhật chỉ một loại nghệ thuật cụ thể là hoạt hình thì Wibu và Otaku lại có ý nghĩa gần giống. Chúng đều đề cập đến nhóm người với cách tiếp cận và tình yêu văn hóa Nhật Bản ở các mức độ khác nhau cùng hàm ý xã hội khác nhau. Phương Tây thường dùng thuật ngữ Otaku với ý nghĩa tích cực hơn khi đề cập đến bộ phận đam mê văn hóa Nhật Bản “có sự hiểu biết sâu sắc”.

Hành trình từ Anime đến hiện tại

Quá trình phát triển của Animation Nhật là một hành trình khởi đầu khá dài. Từ những năm 1914 khi truyện tranh chủ yếu là từ Mỹ và Châu Âu bắt đầu thâm nhập vào thị trường Nhật. Sự xuất hiện của những tác phẩm này đã tạo lên sự phong phú cho thị trường đọc sách – truyện. Đồng thời nó đặt nền móng cho nguồn cảm hứng sáng tạo cho các họa sĩ tranh biếm họa Nhật thời bấy giờ. 

Chỉ ba năm sau – 1917, Nhật Bản đã chứng kiến sự ra mắt của bộ phim hoạt hình chuyên nghiệp đầu tiên cho bước ngoặt lịch sử cho sự phát triển của anime. Ban đầu các bộ hoạt hình mô phỏng theo các câu chuyện robot dựa trên các bộ manga nổi tiếng. Nhưng dần dần, nó đã phát triển khai thác sâu hơn về tâm lý nhân vật và các chi tiết phức tạp phản ánh đời sống thực tế.

Tiến vào nửa sau của thế kỷ 20 là cú nhảy vọt giúp những bộ phim vượt biên lan tỏa đến các nước phương Tây và châu Á. Nó nhanh chóng được khán giả toàn cầu đón nhận nồng nhiệt nhờ mang lại làn gió mới mẻ và sáng tạo làm phong phú thêm điện ảnh thế giới. Khán giả bắt đầu nhìn nhận nó không chỉ là một loại hình giải trí mà còn là một nghệ thuật đầy tính sáng tạo phản ánh cuộc sống.

Tác phẩm nổi tiếng đánh dấu sự phát triển của Anime,wibu

Trong hành trình xây dựng tượng đài văn hoá mới Nhật Bản, một số tác phẩm đã nổi bật lên như những điểm nhấn của lịch sử phát triển thể loại này. Sau đây là một số tác phẩm đời đầu – biểu tượng của sự sáng tạo nghệ thuật phản ánh những cảm xúc sâu sắc, câu chuyện nhân văn, bài học ý nghĩa về cuộc sống.

Ngôi Mộ Đom Đóm 

Tên tiếng anh “Grave Of The Fireflies” – 16/04/1988 được coi là một tác phẩm kinh điển của Studio Ghibli. Nội dung dựa trên câu chuyện có thật về cuộc sống của hai anh em trong chiến tranh thế giới thứ hai. Đây là một áng văn học mạnh mẽ về sự tàn phá của chiến tranh và sức mạnh của tình thân thời đại.

Vùng Đất Linh Hồn 

Spirited Away – 20/07/2001 là một tác phẩm đã giành giải Oscar cho hạng mục “Phim hoạt hình xuất sắc nhất”. Đây cũng là một trong những bộ phim hoạt hình thành công nhất mọi thời đại. Nó đã mở ra một thế giới ma thuật với những nhân vật và cốt truyện độc đáo nổi bật cho ngành công nghiệp này.

Chỉ Còn Ngày Hôm Qua  

Only Yesterday – 06/06/2006 là một bộ phim tuyệt vời khác của Studio Ghibli mang đến lăng kính sâu sắc. Nội dung về hành trình tìm kiếm bản thân của một phụ nữ trưởng thành qua những ký ức tuổi thơ gây ấn tượng sâu sắc với khán giả.

5 Centimeters Per Second 

5cm/s Ra mắt vào 03/03/2007 thuộc danh mục tác phẩm của Makoto Shinkai thành công khắc họa một câu chuyện tình cảm lãng mạn. Điện ảnh đình đám này sở hữu nội dung nhẹ nhàng nhưng sâu sắc nói lên khoảng cách và thời gian trong mối quan hệ từ tình bạn đến tình yêu.

Những Đứa Trẻ Theo Vì Tinh Tú 

Children Who Chase Lost Voices – 07/05/2011 là một chuyến phiêu lưu sâu vào thế giới dưới lòng đất. Từ đó những câu trả lời cho cái chết và sự sống được bật mí pha trộn giữa cảm xúc và huyền bí.

Nàng Tiên Ống Tre 

The Tale of The Princess Kaguya – 2013 là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo với phong cách vẽ tay mộc mạc. Đây cũng là bộ phim hoạt hình đầu tiên kể lại truyền thuyết về công chúa từ một búp tre. Một Animation Nhật mang đậm chất thơ và truyền thống xử hoa Anh Đào vào từng khung cảnh.

Your Name

Kimi no Na wa – 18/06/2016 đã tạo lên một hiện tượng toàn cầu với câu chuyện tình yêu xuyên thời gian. Nó đã thành công khiến cụm từ Anime,wibu đến với khán giả khắp thế giới với nét vẽ đẹp đẽ và cốt truyện đầy cảm xúc.

Đứa Con Của Thời Tiết 

Weathering with You – 2019 được biết đến là một trong những tác phẩm tiếp theo của Makoto Shinkai. Nó kể về một câu chuyện tình yêu trong bối cảnh thời tiết thay đổi đột ngột, mang đậm chất thơ và ý nghĩa.

Những thuật ngữ liên quan đến lĩnh vực Animation và wibu

Cộng đồng fan hâm mộ còn sử dụng một loạt thuật ngữ đặc biệt để mô tả các yếu tố và khái niệm trong thế giới của anime và manga. Dưới đây là một số thuật ngữ phổ biến liên quan đến chủ đề này mà bạn có thể tìm hiểu thêm:

• Manga: Truyện tranh Nhật Bản và là nguồn gốc của nhiều series hoạt hình đình đám nói chung.
• Cosplay: Việc hóa trang thành các nhân vật yêu thích từ manga, video games, những bộ phim nổi tiếng và là hoạt động yêu thích của cộng đồng wibu.
• Doujinshi: Các ấn phẩm tự xuất bản và thường là manga hoặc novel. Những ấn phẩm này do fans tạo ra về các nhân vật hoặc thế giới dựa trên nội dung manga hay animation chính thống.
• Fansub: Các bản dịch do fan thực hiện cho những bộ anime hoặc manga chưa được dịch chính thức sang ngôn ngữ khác. Tại Việt Nam cũng có rất nhiều trang Fansub phi lợi nhuận được mở ra để bạn sống với đam mê của mình.

• Moe: Một cảm xúc hoặc thuộc tính của nhân vật trong những bộ anime/manga thiên về chibi. Thường trong giới cuồng văn hoá Nhật dùng miêu tả những hành động dễ thương và làm dấy lên mong muốn bảo vệ họ.
• Shounen: Manga hoặc Animation Nhật có đối tượng hướng tới là phái nam. Nội dung của những bộ manga này thường liên quan đến đánh nhau hoặc/và có nội dung bạo lực không thái quá và đã thông qua kiểm duyệt.
• Shojo: Đối tượng hướng tới của thể loại hấp dẫn này là phái nữ nên có nội dung thường liên quan đến tình cảm lãng mạn. Shojo còn chỉ những bộ animation chủ đề chú trọng đầu tư cho nhân vật (tính cách, ngoại hình,…).
• Tsundere: Nhân vật nhìn lạnh lùng hoặc thô bạo bên ngoài nhưng ấm áp và dễ thương bên trong.
• Yandere: Nhân vật có tính cách dịu dàng và ân cần bên ngoài nhưng dễ dàng trở nên nguy hiểm hoặc bạo lực vì ái tình trong lĩnh vực này.
• Kuudere: Nhân vật được thiết lập thờ ơ hoặc lạnh lùng nhưng thực sự quan tâm đến người khác khi có tình huống xảy ra.
• Dandere: Nhân vật ít nói và nhút nhát trước mặt người họ thích trong các bộ anime, manga.

Gia nhập cộng đồng Animation Nhật và trở thành Wibu

Trở thành một phần của cộng đồng này sẽ là quá trình tìm hiểu sâu về văn hóa Nhật Bản, đặc biệt là animation và manga. Song hành với việc tham gia vào cộng đồng người hâm mộ thì bạn không thể bỏ qua những gợi ý để bắt đầu dưới đây:

Xem anime

Bắt đầu với những bộ phim hoạt hình kinh điển được gợi ý phía trên là lựa chọn không tồi. Hoặc bạn cũng có thể tìm kiếm những câu chuyện được yêu thích rộng rãi để có cái nhìn tổng quan về thể loại này. Có thể thử xem các bộ phim của Studio Ghibli, Naruto, One Piece, Attack on Titan, My Hero Academia,… để làm quen và nhiều những tác phẩm kinh điển đáng xem hơn nữa

Đọc manga

Manga là nguồn gốc của nhiều bộ anime nổi tiếng và được coi là bản thảo cho những bộ phim hoạt hình đình đám. Bằng cách đọc manga giúp bạn sẽ hiểu thêm về câu chuyện gốc và thưởng thức nghệ thuật vẽ tuyệt vời của các hoạ sĩ Nhật tài ba. Có thể nói đọc manga như đang nghiền ngẫm những tác phẩm nghệ thuật mang đính đời sống và gần gũi để tham gia vào cộng đồng này.

Tìm hiểu thêm về nét đẹp văn hóa Nhật Bản

Văn hóa Nhật Bản rất đa dạng và phong phú với lịch sử lâu đời và những nét truyền thống còn được gìn giữ cho tới ngày nay. Nó không chỉ giới hạn ở anime và manga mà còn ở nhiều phong tục khác nữa. Tìm hiểu về lịch sử, nghệ thuật, ẩm thực, phong tục tập quán của Nhật Bản sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về bối cảnh của những tác phẩm tuyệt vời.

Tham gia cộng đồng anime,wibu trên MXH

Tham gia vào các diễn đàn hay những nhóm trên mạng xã hội (Facebook, Instagram, Tiktok,….) là cách giúp bạn mở rộng vòng tròn quan hệ. Hoặc tham dự các sự kiện giao lưu như hội chợ, triển lãm để gặp gỡ và trao đổi với những người có cùng sở thích. Nơi đây sẽ là bàn đạp vững chắc để bạn hiểu thêm về văn hoá cũng như cộng đồng đam mê Animation Nhật Bản nói chung.

 

Hiện nay Việt Nam rất hay tổ chức các sự kiện cho cộng đồng đông đào này gặp gỡ và giao lưu. Ngoài những sự kiện, một số BTC còn mời các Cosplayer nổi tiếng về giao lưu và chụp ảnh cùng fan. Vậy nên cơ hội để tìm bạn và hoà nhập vào cộng đồng này là vô cùng rộng mở nếu bạn là người hướng ngoại và muốn tìm được nơi thỏa mãn đam mê. 

Tiếp thu văn hoá Nhật Bản chính xác 

Việc tìm hiểu những văn hoá về đất nước này không phải xấu đối với những “wibu”. Tuy nhiên hãy mở ra cánh cửa văn hóa xứ sở hoa anh đào qua thông tin chuẩn xác để tránh việc vô tình lan truyền các kiến thức sai lệch tới bạn bè. Đồng thời hãy tự chọn lọc những thông tin chuẩn về lĩnh vực liên quan để không bị “ngộp” kiến thức khi mới bắt đầu bạn nhé.

Trở thành nhà sưu tầm những phụ kiện liên quan

Bắt đầu sưu tập các món đồ liên quan đến anime, wibu và manga như DVD, sách manga, poster, búp bê mô hình,… sẽ là chìa khoá cho bạn mở ra đam mê đa dạng của mình. Việc sưu tầm và mua bán những ấn phẩm này còn giúp nhiều bạn trẻ làm chủ tài chính khi nhanh nhạy với kinh doanh từ sớm. Đồng thời những ấn phẩm limited có thể bán ra giá cao trên trời nếu bạn biết nắm thời cơ.

Tôn trọng và hiểu biết

Một điều rất quan trọng cho những ai muốn gia nhập cộng đồng đông đảo này là phải tôn trọng văn hóa và người dân Nhật Bản. Đừng để sự yêu thích biến thành sự ám ảnh hoặc thiếu hiểu biết về văn hóa đích thực gây ra những sai lệch không đáng có. Cũng đồng nghĩa với việc dù hâm mộ và yêu thích văn hóa Nhật Bản nói chung cũng đừng quên mất truyền thống yêu nước của Việt Nam.

Tuyệt đối nghiêm cấm những hành động cuồng tín say mê và tung những thông tin hạ bệ Tổ quốc. Hành động này có thể đẩy bạn vào vòng lao lý và làm xấu đi hình ảnh cộng đồng trong mắt xã hội nhé. Việc chung tay xây dựng hình ảnh của cộng đồng fan nói chung sẽ giúp cái nhìn của mọi người đối với bộ phận này thay đổi tích cực nhờ những hành động nhỏ nhất.

Qua những thông tin mà THE WIBU chia sẻ phía trên sẽ giúp các bạn cảm thấy quen thuộc hơn với vô số thuật ngữ đặc trưng của giới hâm mộ này. Không chỉ là hành trình khám phá các gam màu cảm xúc đa dạng khi đọc manga, xem anime còn mở ra cánh cửa cho việc học hỏi thêm về đất nước mới. Đóng góp động lực cho việc tự học và cải thiện kỹ năng ngôn ngữ một cách hiệu quả.